Sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości

Odzież robocza i ochronna wraz ze specjalistycznym sprzętem BHP są nieodzownym elementem pracy w wielu zawodach. Szczególnie takich, które w znacznym stopniu narażają pracownika na trwałą utratę zdrowia, a nawet życia. Zawsze powinniśmy pamiętać i zwracać uwagę na to, aby wszelkie środki ochrony indywidualnej były dobrane zgodnie z wymogami i warunkami pracy panującymi w danym środowisku i miejscu pracy. 

W tym artykule przedstawimy i opiszemy niezbędny sprzęt BHP chroniący przed upadkiem z wysokości. Praktycznie wszelkie prace związane z budownictwem, bądź też prace monterskie wymagają zabezpieczenia pracowników i uchronienia ich przed upadkiem z wysokości. Specjalistyczny sprzęt jest więc wymagany podczas każdej pracy wykonywanej na wysokości powyżej 1 metra.

Sprzęt BHP chroniący przed upadkiem z wysokości

Zasady doboru sprzętu asekuracyjnego określa norma PN-EN 363. Według niej w pierwszej kolejności powinniśmy zadbać o zastosowanie ochron zbiorowych, którymi są m.in.: rusztowania, pomosty, windy, podnośniki, bariery i siatki ochronne. Jeżeli natomiast nie mamy możliwości ich zastosowania to powinniśmy i mamy obowiązek jako pracodawcy zapewnić pracownikowi ochronę indywidualną. Dobór systemów ochronnych jest zależny od miejsca i rodzaju wykonywanej pracy. Możemy w związku z tym zastosować system ochronny przeznaczony do powstrzymania spadania z wysokości, system uniemożliwiający rozpoczęcie spadania z wysokości lub przeznaczony do ustalania pozycji podczas wykonywanej pracy. 

Normy dotyczące indywidualnego sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości

Poniżej przybliżamy normy, które dotyczą indywidualnego sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości. Kompletując sprzęt warto jest więc się z nimi zapoznać.

• PN-EN 341:1999 – Indywidualny sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości. Urządzenia do opuszczania – podane zostały tu m.in. wymagania, znakowanie i instrukcje użytkowania urządzeń do opuszczania, które są wyposażeniem ratunkowym, stosowanym w połączeniu z indywidualnym sprzętem chroniącym przed upadkiem z wysokości
• PN-EN 353-1:2003 – Indywidualny sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości. Urządzenia samozaciskowe ze sztywną prowadnicą – określono w niej m.in. znakowanie, wymagania i informacje dostarczone od producenta odnośnie sposobu pakowania dla urządzeń samozaciskowych ze sztywną prowadnicą.
• PN-EN 353-2:2003 – Indywidualny sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości. Urządzenia samozaciskowe z giętką prowadnicą – w normie tej podano m.in. wymagania, znakowanie i treść informacji od producenta, a także sposób pakowania dla urządzeń samozaciskowych z giętką prowadnicą, którą można zamocować do punktu kotwiczącego, umieszczonego powyżej stanowiska pracy. Zgodnie więc z tą normą urządzenia samozaciskowe z giętką prowadnicą są podsystemami stanowiącymi część jednego z systemów powstrzymywania spadania uwzględnionych w normie EN 363. Pozostałe rodzaje urządzeń powstrzymujących spadanie zostały przedstawione w normie EN 353-1 i/lub EN 360.
• PN-EN 354:2003 – Indywidualny sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości. Linki bezpieczeństwa – w normie określono m.in. wymagania, zasady znakowania, a także informacje od producenta i sposób pakowania linek bezpieczeństwa dla stałej i regulowanej długości.
• PN-EN 355:2003 – Indywidualny sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości. Amortyzatory – określono m.in.: wymagania, zasady znakowania i informacje od producenta dotyczące sposobu pakowania amortyzatorów.
• PN-EN 360:2003 – Indywidualny sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości. Urządzenia samohamowne – norma określa m.in.: wymagania, zasady znakowania i informacje od producenta odnośnie sposobu pakowania dla urządzeń samohamownych.
• PN-EN 361:2003 – Indywidualny sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości. Szelki bezpieczeństwa – norma określa m.in.: wymagania, zasady znakowania i informacje od producenta dotyczące sposobu pakowania szelek bezpieczeństwa.
• PN-EN 362:2005 – Indywidualny sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości. Łączniki – określone zostały m.in.: wymagania, znakowanie i informacje od producenta.
• PN-EN 363:2003 – Indywidualny sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości. Systemy powstrzymywania spadania – określone podstawowe wymagania dla systemów powstrzymujących spadanie, znajdujących zastosowanie jako sprzęt ochrony osobistej przed upadkiem z wysokości. 
• PN-EN 365:2005 – Indywidualny sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości. Ogólne wymagania dotyczące instrukcji użytkowania oraz znakowania.

Indywidualny sprzęt BHP chroniący przed upadkiem

Indywidualny sprzęt BHP chroniący przed upadkiem składa się z:

• Szelek bezpieczeństwa. 

Ich główną rolą jest przede wszystkim wymuszenie prawidłowej pozycji ciała podczas powstrzymywania spadania i rozłożenie sił działających na człowieka podczas spadania. Normą, która odnosi się do szelek bezpieczeństwa jest PN-EN 361. Indywidualny sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości. Obowiązujące przepisy w zakresie ochrony przed upadkiem z wysokości. Według aktualnie obowiązujących przepisów dotyczących ochrony przed upadkiem z wysokości pracownik, który jest wyposażony w szelki bezpieczeństwa musi być połączony z punktem konstrukcji stałej za pomocą podzespołu łącząco – amortyzującego.

• Podzespołu kotwiczącego. 

Punkty kotwiczenia muszą spełniać wymagania normy PN-EN 795. Ochrona przed upadkiem z wysokości. Urządzenia kotwiczące.

Głównym zadaniem podzespołu kotwiczącego jest więc stworzenie wytrzymałego i trwałego połączenia między elementami konstrukcyjnymi stanowiska pracy, a podzespołem łącząco – amortyzującym. Za przykład takich podzespołów kotwiczących mogą posłużyć m.in.: trójnóg, zatrzaśniki, szyny i liny kotwiczące, zaczepy linkowe, nożycowe, taśmowe, ale również np poprzeczna belka z punktem kotwiczącym. 

• Podzespołu łącząco – amortyzującego. 

Jego zadaniem jest zapobieganie spadaniu pracownika i ograniczenie jego drogi spadania. W skład tego podzespołu wchodzą: nie przekraczająca 2m linka bezpieczeństwa wraz z amortyzatorem włókienniczym, urządzenie samohamowne oraz urządzenie samozaciskowe z prowadnicą. Podzespół ten jest umieszczany pomiędzy szelkami bezpieczeństwa, a podzespołem kotwiczącym.

Powstrzymywanie spadania z wysokości 

Zadaniem sprzętu powstrzymującego spadanie z wysokości jest przede wszystkim zabezpieczenie przed zderzeniem się pracownika z niebezpiecznymi przedmiotami znajdującymi się na podłożu i łagodzenie, a także minimalizowanie skutków powstrzymywania spadania.

W skład indywidualnego sprzętu BHP chroniącego przed upadkiem wchodzą:

• kask ochronny,
• szelki bezpieczeństwa,
• zaczepy taśmowe,
• przyrząd do pracy w podparciu,
• podzespoły łącząco – amortyzujące,
• karabinki,
• urządzenia samohamowne.

Sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości pozwala zwiększyć bezpieczeństwo pracowników. Powinniśmy więc  pamiętać, że to po stronie pracodawcy ciąży obowiązek zapewnienia odpowiedniego zabezpieczenia i środków ochrony indywidualnej. W związku z powyższym nie zapominajmy także, że sprzęt ten powinien być sprawdzany przed każdym użyciem.