Maski ochronne – rodzaje, skuteczność i zastosowanie.

Maski ochronne stanowią aktualnie jedną z metod dbania o zdrowie swoje i innych. Od stycznia 2020 możemy śmiało powiedzieć, że żyjemy w nowej rzeczywistości. Powoli przywykliśmy do tego, że w najbliższym czasie nie wrócimy do stanu sprzed wybuchu pandemii. Najważniejszą sprawą jest w tej chwili ochrona zdrowia. Temat masek ochronnych jest złożony i wielowątkowy – postaramy się krótko i klarownie przedstawić wszystkie jego aspekty.

Po co nam maseczki?

Od lat żyjemy z grypą i innymi chorobami zakaźnymi, a nigdy nie musieliśmy nosić masek ochronnych. Czemu nagle świat oszalał na ich punkcie? Powodów jest wiele. Jednym z nich jest dość wysoka zaraźliwość wirusem COVID-19. Wskazuje to współczynnik R opisujący zdolność wirusa do rozprzestrzeniania w społeczeństwie. Jeśli R jest poniżej jednego – epidemia wygasa, jeśli znacząco oddala się od 1 oznacza to drastyczny przyrost zachorowań. Obecnie w Polsce jest on na poziomie 1,6 (źródło), co oznacza bardzo duże ryzyko mocnego rozwoju pandemii. Taka sytuacja jest groźna szczególnie w kontekście wysokiego odsetka osób hospitalizowanych. Maski ochronne pomagają bardzo efektywnie ten współczynnik hamować. Inna kwestia to doświadczenia z Azji, która zmaga się z różnymi epidemiami od wielu lat. Tam, noszenie maski chirurgicznej, maski bawełnianej czy masek FFP1, FFP2 lub FFP3 jest na porządku dziennym. Dzięki m.in. obowiązkowi noszenia maseczek udało się w Chinach czy w Korei Południowej skutecznie wygasić ogniska choroby.
Aktualnie w Polsce mamy obowiązek noszenia masek ochronnych w przestrzeni publicznej. Wprowadzono go po przekroczeniu dziennej liczby zachorowań na poziomie 3 000 przypadków. (źródło).

Rodzaje masek ochronnych

Wyróżniamy wiele rodzajów masek ochronnych i każda ma swoje zalety i wady. Należy podkreślić, że każda forma okrycia dróg oddechowych znacznie ogranicza ryzyko zachorowania. W celu istotnej poprawy poziomu bezpieczeństwa sugerujemy dobrać odpowiednio maseczkę do warunków pracy i wymogów życia codziennego.

1. Maski chirurgiczne

• Maseczki stosowane w szpitalach od lat. Powszechnie stosowane są głównie na salach operacyjnych i przy kontakcie z chorymi. W bardzo wysokim stopniu ograniczają transmisję drobnoustrojów i wirusów.
• Wyróżniamy 3 rodzaje maseczek: typ I (skuteczność filtracji >=95%), typ II oraz typ IIR (skuteczność filtracji >=98%).
• Maseczki stosowane w szpitalach muszą spełniać restrykcyjną normę europejską EN 14683! Należy zawsze sprawdzić oznaczenia na pudełkach – ich brak może oznaczać, że maseczka wyprodukowana została z niewłaściwych materiałów, czyli jej skuteczność może być istotnie niższa.
• Maseczki nie zapewniają dostatecznej szczelności – nie są idealnie dopasowane do twarzy, także ich rola jest bardziej ochronna dla innych, mniejsza dla użytkownika.
• Należy podkreślić, że maseczki są jednorazowe, tj. po każdym użyciu należy je zutylizować. Nie wolno nosić używanej maseczki ponownie, szczególnie po dłużej przerwie, bo na wilgotnej od pary wodnej wewnętrznej warstwie namnażają się drobnoustroje i bakterie.

2. Maseczki bawełniane (maseczki ochronne wielorazowe)

• Maseczki wielorazowego użytku – są ekonomiczną alternatywą do innych rodzajów maseczek
• Z reguły składają się z dwóch lub trzech warstw tkaniny. Warto zwrócić uwagę, żeby od strony twarzy tkanina miała skład 100% bawełny oraz posiadała certyfikat OEKO-TEX, który dopuszcza tkaninę do kontaktu ze skórą. Im więcej bawełny w składzie tym lepsza przepuszczalność powietrza w maseczce
• Dobrze uszyte maseczki bawełniane dużo lepiej przylegają do twarzy użytkownika
• Istotne jest, żeby podkreślić, że maseczki bawełniane nie są certyfikowane i nie stanowią ochrony przed wirusami. Nie jest to metoda ochrony, jedynie dodatkowa przeszkoda na drodze wirusa, która zwiększa nasze szanse na uniknięcie lub łagodniejsze przejście przez chorobę.

3. Półmaski filtrujące FFP1, FFP2, FFP3

• Półmaski filtrujące są najlepszą metodą ochrony siebie samego przed wirusem, w szczególności maseczki FFP3, które mają na tyle wysoki współczynnik filtracji mikrocząsteczek, że skutecznie zatrzymują wirusa
• Składają się z wielowarstwowego materiału filtracyjnego polipropylenu i często posiadają zaworki, która ułatwiają oddychanie bez ograniczenia efektywności filtracji
• Tego rodzaju maski ochronne muszą z definicji dobrze przylegać do twarzy – powietrze, którym oddycha użytkownik musi przenikać przez warstwę filtrującą
• Maseczki muszą spełniać europejską normą zharmonizowaną PN-EN 149+A1:2009 (EN 149:2001+A1:2009) „Sprzęt ochrony układu oddechowego – Półmaski filtrujące do ochrony przed cząstkami. Wymagania, badanie, znakowanie”
• Powyższa norma rozróżnia wymogi miedzy maseczkami FFP1, FFP2 oraz FFP3. Im wyższy numer tym wyższy poziom filtracji.
• Największą wadą takich maseczek jest uciążliwość pracy, w szczególności fizycznej – w praktyce, pomimo atestów, oddycha się w tych maseczkach z trudem i należy robić przerwy od ich noszenia w bezpiecznym środowisku
• Co do zasady maseczki te są jednorazowe. Istnieją sposoby na sterylizowanie tych maseczek, ale skutecznie można to zrobić w warunkach szpitalnych.

Jaką maseczkę stosować na COVID-10?

Jak wspominaliśmy wcześniej – każda maseczka chroni, zarówno nas jak i innych. Jedne w mniejszym, drugie w większym stopniu, ale stosowanie jakiejkolwiek znacząco pomaga nam ochronić się przed konsekwencjami kontaktu z wirusem COVID-19.

Najłatwiej zobrazować to następującym przykładem – wirus, pomimo swoich małych rozmiarów, nie przenosi się miedzy ludźmi w sposób dowolny. Transfer wirusa w zdecydowanej większości przypadków odbywa się za pomocą mikrokropli pary wodnej – gdy kichamy lub mówimy. W związku z tym, że drobinki aerozolu są zdecydowanie większe, wirus osiada na materiale zamiast pokonać drogę do nawet 3 metrów. W ten sposób nosząc maseczki chronimy innych.

Dodatkowo – każda maska ochronna zmniejsza ilość wirusa, na którego sami jesteśmy wyeksponowani. Tu działa zasada podobna do funkcjonowania szczepionek – im mniej mamy wirusów COVID-19, które nasz organizm wchłonie w jednej dawce (bo osiądą na materiale filtracyjnym), tym szybciej nasz układ odpornościowy zadziała i nabierze odporności. Badania wskazują, że noszenie maseczek istotnie zwiększa prawdopodobieństwo przejścia choroby bezobjawowo. (źródło).

Jak często zmieniać maseczkę?

Maski ochronne należy zmieniać co 15 minut lub co kilka godzin, w zależności od intensywności pracy i ekspozycji na ryzykowne kontakty z chorymi. Pracownicy szpitali powinni wymieniać maseczki co kwadrans, pracownicy biurowi natomiast, którzy zakładają maseczkę na czas dojazdu do pracy i chodzenia po biurze i zdejmują ją przy biurku, mogą spokojnie wydłużyć czas korzystania z maseczki. Dobrą praktyką jest stosowanie co najmniej 2 maseczek dziennie, niezależnie od tego czy są to maseczki chirurgiczne, bawełniane maseczki wielorazowe czy półmaski ochronne FFP1, FFP2, FFP3.

Jak nosić maseczkę?

Noszenie maseczki jest proste, niezależnie od jej rodzaju. Należy jedynie pamiętać o trzech prostych zasadach:

• Należy mieć zakryty zarówno nos, jak i usta. Zakrywanie samych ust nie stanowi ochrony – należy pamiętać o tym, że zaciągamy powietrze nosem, a w drugą stronę kichamy
• Należy dopasować klips znajdujący się na nosie do jego kształtu żeby ograniczyć zaciąganie niefiltrowanego powietrza. Dodatkowo pomaga to ograniczyć parowanie okularów.
• Maseczkę należy zdejmować tak, żeby nie dotykać przodu maski, ponieważ może być on skażony wirusem. Najlepiej to zrobić chwytając od tyłu za wiązanie.

Warto zapoznać się również z poniższą grafiką z zaleceniami WHO:

Gdzie kupować maski ochronne?

Maski ochronne można kupić dziś właściwie wszędzie. Wiele firm się przebranżowiło i oferuje pełen asortyment BHP w zakresie ochrony przed wirusem. Oczywiście pierwszym wyborem powinna być apteka, która będzie zawsze oferować sprawdzoną pod kątem jakości produkcji maseczkę. Niestety apteki mogą mieć problem z dostępnością towaru, szczególnie bawełnianych maseczek i masek FFP1, FFP2 oraz FFP3. Warto wtedy skorzystać z oferty firmy, która specjalizuje się w zakresie ochrony górnych dróg oddechowych. Doświadczone firmy BHP będą miały szeroką ofertę produktową i wyszkolonych pracowników, którzy pomogą dobrać odpowiednie rozwiązania do aktualnych potrzeb. Warto również zwrócić się do producenta maseczek, który będzie gwarantował jakość produktu. Zapraszamy do kontaktu z naszym Działem Handlowym w celu zapoznania się z ofertą maseczek ochronnych.